Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
6 Ağustos 2012
YAŞ Kararları ve Orduda Düzenleme.
Son Yüksek askeri Şura toplantısında 55 general ve amiralin emekli edilmesi, bunların kırkının Silivri'de yargılananlar olması, medyada "Orduda tasfiye" nitelemesine yol açtı.
"Tasfiye" sözcüğünü pek sevmiyorum bu tür operasyonlarda.
Bu nedenle "Düzenleme" tabirini kullandım.
Bu son düzenlemenin de Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapısında ne gibi sonuçlar doğurduğu önümüzdeki yıllarda ortaya çıkacak...
Belki pek etkisi olmayacak...
Belki de bazı kalıcı sonuçlar ortaya çıkacak...
İlerdeki yıllarda hep birlikte göreceğiz.
Ama bence, Silivri davalarının, "Terörle mücadele edenler hapiste", "Terörle mücadele edenler ilerde yargılanacak" gibi yorumlar dolayısıyla orduyu daha fazla etkilediği, moral bozukluğuna yol açtığı düşünülebilir.
Elbette bir de bunlara, yargılananların davalarındaki sahte delil iddialarını, suçlanan toplantı sırasında yurt dışında veya örneğin su altında çekim yapmak gibi farklı yerlerde ve görevlerde olduklarını kanıtlamış olanların bu durumlarının hiç dikkate alınmamış olduğunu, YAŞ kararlarında tutukluluk durumlarının dikkate alındığını eklersek, Silivri davalarının Türk Silahlı Kuvvetleri üzerinde, son YAŞ kararlarından daha etkili olduğunu söyleyebiliriz.
Aslında ordudaki bu üst düzey düzenleme Cumhuriyet döneminde bir ilk değil.
Birinci düzenlemeyi Atatürk yapmıştı:
Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra da Atatürk, Meclis'te milletvekilliği de yapan, Ali Fuat Cebesoy, Kazım Karabekir gibi silah arkadaşı komutanlardan ya Meclis'i yani politikayı ya da komutanlığı seçmelerini istemişti...
Çünkü orduya politikanın girmesini istemiyordu.
Hem İttihatçı dönemdeki deneyimleri, hem de bu arkadaşlarıyla Cumhuriyet'in ilanı konusundaki fikir ayrılıkları onu böyle bir karar almaya sevketmişti.
Komutanlar Meclis'i, politikayı seçtiler ve ordudaki görevlerinden ayrıldılar.
Böylece Atatürk döneminde ordu Mareşal Fevzi Çakmak'a emanet edildi.
İkinci düzenlemeyi Atatürk'ün ölümünden sonra, İsmet İnönü, Mareşal Fevzi Çakmak'ı emekli ederek yaptı.
Üçüncü düzenleme, Demokrat Parti'nin iktidara gelmesinden sonra Genelkurmay Başkanlığı'nın emekli bir albay olan Milli Savunma Bakanı Seyfi Kurtbek'e bağlanmasıyla ortaya çıktı.
Dördüncü düzenleme 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra yapıldı:
Beşbinden fazla subay emekli edildi.
Halk, ihtilal hükümetinin ekonomik sıkıntıları aşması için parmaklarındaki alyansları bağışlamıştı.
Sonradan iktidarın bu subaylara konut yapması, halk arasında "Emekli subay evleri" mahallelerinin "Alyans mahallesi" olarak anılmasına yol açtı.
Bu subayların kurduğu Emekli Subaylar Derneği, EMİNSU, uzun süre sivil toplum örgütü olarak sesini duyurdu.
Beşinci düzenleme, 12 Mart 1971 müdahalesinden sonra yapıldı.
Hükümete muhtıra veren komuta kademesi, altlarında kendilerinden bağımsız olarak hareket ettiğini düşündükleri subayları ve onlara destek verdiğine inandıkları sivilleri tutukladı, işkenceden geçirdi.
12 Eylül 1980 ve 28 Şubat 1997 olaylarında da herhalde ordu içinde bazı düzenlemeler yapıldı ama kamuoyuna "tasfiye" olarak yansıyan bir olay olmadı.
Bugün gündemdeki olay, altıncı büyük düzenleme olarak görünüyor.
Medyadaki yorumlara bakılırsa, bu operasyonu, Gülen Cemaati'nin, Silivri davaları yoluyla Türk Silahlı Kuvvetlerini yeniden "düzenleme" çabası olarak görenler var.
Ne sonuçlar verdiğini zamanla göreceğiz!
