Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
2017, 2018, 2019 İSTANBUL: SAYISAL FOTOĞRAF
2017 Anayasa Halkoylaması, 2018 CB ve Genel Seçimler, 2019 Yerel seçimler açılarından İstanbul'un sayısal ve siyasal fotoğrafını çekmeye çalıştım.
* * *
Kayıtlı seçmen
2017 10.529.030
2018 10.573.543
2019 10.570.939
Kullanılan oy
2017 9.340.205
2018 9.304.207
2019 8.865.086
Geçerli oy
2017 9.207.590
2018 9.155.118
2019 8.549838
Katılım oranı
2017 Yüzde 88.71
2018 Yüzde 87.99
2019 Yüzde 83.89
2017 Halkoylaması sonuç
Evet 4.479.272 Yüzde 48,6
Hayır 4.728.318 Yüzde 51,4
2018 CB ve parti oyları
Erdoğan 4.578.454 Yüzde 50
(AKP) 3.882.775
(MHP) 757.238
(AKP+MHP) 4.640.013
İnce 3.378.021 Yüzde 36.9
(CHP) 2.448.244
Demirtaş 661.761 Yüzde 7.2
(HDP) 1.146.449
Akşener 435.558 Yüzde 4.8
(İYİ PARTİ) 743.920
Karamollaoğlu 86.147 Yüzde 0.9
(SP) 137.726
(Millet İttifakı+HDP) 4.476.339
2019 Belediye Başkanlığı
İmamoğlu 4.169.765 Yüzde 48.77
Yıldırım 4.156.036 Yüzde 48.60
* * *
Yukardaki fotoğraf neler gösteriyor:
1) Her üç seçim arasında, kayıtlı seçmen sayısı bakımından, 2018 seçiminde 50.000 dolayında olan seçmen artışı dışında, anlamlı bir fark yoktur.
2) Seçime katılım açısından 2019 yerel seçimlerindeki oran en düşüktür. Öteki seçimlerdeki ortalamalara göre yaklaşık 500.000 kişi bu seçimde oy kullanmamıştır.
3) Geçersiz oylar öteki seçimlerde 150.000 dolayındayken, 2019 seçimlerinde 300.000 kadardır.
4) 2018 CB seçiminde Erdoğan'ın aldığı oylar Anayasa Halkoylamasındaki "Evet" oylarına göre 100.000 kadar bir artış göstermiş, buna aynı seçimdeki AKP+MHP oylarının toplamından 70.000 kadar geride kalmıştır. Yani aynı seçimde Erdoğan, AKP+MHP'nin toplam oyundan daha az oy almıştır.
5) İnce, 2018'de CHP'den 1.000.000 kadar fazla oy almıştır. Onun dışındaki bütün muhalif adaylar, partilerinden daha az oy almışlardır. Buradan AKP+MHP dışındaki partilerden, İnce'ye önemli miktarda oy gittiği açıktır.
6) Belediye Başkanlığı seçimlerine düşük katılım, her iki aday açısından da sahip oldukları potansiyelin altında oy almalarına yol açmış görünmektedir. İmamoğlu bir önceki seçimlerin gösterdiği potansiyele (CHP+İP+SP+HDP) göre yaklaşık 300.000, Yıldırım ise (AKP+MHP) 500.000 kadar az oy almıştır.
İmamoğlu'nun potansiyelinin gerisinde kalmasını, sol kesimde seçimlerin boykot edilmesine yönelik kampanyaya, Yıldırım'ın potansiyeline erişememesini ise seçmenin AKP+MHP ittifakından yüz çevirmesine bağlayabiliriz.
* * *
Son söz olarak, AKP+MHP ittifakının İstanbul'u yitirmesinin zaten (burada alıntılamadığım) 2015 Haziran ve Kasım seçimlerinde ve 2017 Anayasa Halkoylamasında "Hayır" biçiminde ortaya çıkan eğilimlerle tutarlı olduğunu, öncesine ve sonrasına göre görülen istatistiksel tutarsızlığın ise sadece Erdoğan'ın CB seçildiği 2018 seçim sonuçlarında göze çarptığını söyleyebiliriz.
