Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
ÖĞRENİLMİŞ ÇARESİZLİK 1
Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin temel taşlarını oluşturan 3 Devrim Yasası'nın kabul edilişinin 93. yıldönümüdür.
Bu vesile ile kişisel gelişimin ve toplumsal ilerlemenin önündeki en önemli engel olan "Öğrenilmiş çaresizlik" üzerinde durmak istiyorum.
* * *
"Öğrenilmiş çaresizlik" Seligman ve Maier adlı bilimciler tarafından yapılan deneyler sonunda keşfedilmiş bir davranış biçimidir:
İnsanın, deneyimlerinden öğrendiği, ne yaparsa yapsın, başarıya ulaşamayacağına ilişkin bir inanca dayalıdır:
Her hangi bir konuda girdiği sınavlarda başarısız olan bir öğrencinin, o konuda sınava girmekten artık vaz geçmesi gibi...
Ya da bir diktatörün zulmü altında ezilenlerin, iktidarın gücü karşısında, bunu kader kabul edip, Demokrasi için mücadele etmekten vaz geçmesi gibi.
* * *
Aslında biraz daha karmaşık olan deneyi basitleştirilmiş olarak şöyle anlatabiliriz:
Birinci aşamada köpekler üç ayrı gruba ayrılmıştır.
1) Kafeslerine elektrik şoku verilen ve bir kola basarak bunu durdurabilenler.
2) Elektrik şoku verilen fakat bunu durdurma olanakları olmayanlar.
3) Elektrik şoku verilmeyenler.
Deneyin ikinci aşamasında, bütün köpeklere şok verilecek ve köpekler bu şoktan, alçak bir bölmeden yan tarafa atlayarak kurtulabileceklerdir.
Deneyin ilk aşamasında herhangi bir şoka maruz kalmamış veya "şoku durdurabilmiş" olan köpekler ikinci aşamada, yanlarındaki bölmeden atlayarak şoktan kurtulmayı öğrenirler.
Fakat, ilk aşamada "şoktan kaçılamayan kafeste" yer alan yani şoktan kaçılamayacağını öğrenen köpekler, şoka maruz kaldıklarında büyük bir stresle koşuşturmaya başlamış, sonra da zemine uzanarak şoka çaresizce boyun eğmişlerdir.
* * *
Görüldüğü gibi, şoku durduramayan köpeklerin durumunda, art arda yaşanan başarısızlıklar zaman içinde öğreniliyor ve bir süre sonra, başka benzer bir durumda, başarı için mücadele etmeyi engelliyor.
Sürekli zulüm ve baskı gören, buna baş kaldıran ve tekrar ezilen insanların biat kültürünün temelinde de işte bu "öğrenilmiş çaresizlik" yatar!
* * *
İnsanlık tarihi, devrimcilerin, "öğrenilmiş çaresizlik" sendromuna karşı çıkmasıyla, yenilmez ve yıkılmaz sanılan, adeta "İlahi bir nitelik" taşıyan güçlü iktidarlara karşı kazanılmış olan "Bağımsızlık, Özgürlük ve Demokrasi zaferleriyle" yazılmıştır...
Özellikle de Yirminci Yüzyıl Anadolu'sunda!
Genç Türkiye Cumhuriyeti'nin, 93 yıl önce bugün kabul ettiği "Halifeliğin Kaldırılması", "Diyanet İşleri ve Genelkurmay Başkanlıklarının Kurulması" ve "Tevhidi Tedrisat" yani "Eğitim Birliği" yasaları, bu "Bağımsızlık, Demokrasi ve Özgürlük Savaşımının" unutulmaz temel taşlarıdır...
Bu taşlar "öğrenilmiş çaresizliğe" teslim olmayan Devrimci Lider Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları tarafından döşenmiştir...
Bağımsızlık, Özgürlük ve Demokrasi mücadelesi, bugün de bu ilkeler için DİRENENLER tarafından sürdürülmektedir!
