Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
AHLÂK SORUNU
Değerli ve sevgili okurlarım...
Omuzumun kırılması dolayısıyla yazı yazamadığım dönemde, ülkemizin ve dünyanın güncel sorunlarını izlerken, bunların arkasında yatan temel belirleyicilere, yani ana nedenlere daha yakından bakmaya çalıştım.
Elbette dünyamızın ve ülkemizin birinci temel sorunu, doğal kaynakların tükenmesidir.
İkinci olarak gelişmiş ülkeler arasındaki egemenlik rekabeti dünyamızın önemli bir istikrarsızlık kaynağıdır.
Üçüncü büyük sorun kaynağı ise üretim ilişkilerindeki yaygın insan sömürüsüdür.
* * *
Peki yöneticiler bu sorunlarla nasıl başa çıkmaya çalışmaktadırlar?
Ne yazık ki, bu sorunun yanıtı çok olumsuz bir gerçeği ortaya koymaktadır:
Devletleri yöneten politikacılar, büyük askeri ve endüstriyel güçler, bu sorunlarla başa çıkmak için, tüm dünyayı, tüm insanlığı, hatta ülkelerinde yaşayan tüm vatandaşları bile dikkate almıyorlar...
Genellikle sadece kendi iktidarlarının devamını hedefleyen politikalar izliyorlar.
Elbette bu yanlış, Demokratik ülkelerde daha belirsiz, Otoriter ve Totaliter ülkelerde daha belirgin olarak ortaya çıkıyor!
* * *
Toplumların ahlâk düzenleri, esas olarak içinde bulundukları üretim ilişkilerine göre biçimlenir...
Daha doğrusu biçimlenirdi!
Örneğin din-tarım nitelikli feodal toplumlardaki ahlâk düzeni feodal ahlâktır.
Kapitalist, kentsel endüstri toplumlarındaki ahlâka, kapitalist, kentsel-endüstriyel ahlâk deniyor.
Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra zayıfladığı öne sürülen sosyalist ahlâk ise sadece soyut ve ideolojik olarak değil, somut ve siyasal olarak da, farklı niteliklerle bile olsa, bazı ülkelerin yönetimlerinde ve pek çok parti programlarında varlığını hâlâ sürdürmektedir.
Ama insanları bölerek yönetmek isteyenler, üretim ilişkilerine ek olarak, bütün insanları çapraz kesen din, mezhep, ırk ve milliyet kimliklerini üretmişler ve ahlâk anlayışlarını bu kimliklere göre yeniden biçimlendirmeye başlamışlardır.
* * *
Bu farklı kimliklere göre biçimlenen ahlâk anlayışlarına rağmen insanlığın ortak ahlâk değerleri de vardır:
Adalet, özgürlük, fırsat eşitliği, dayanışma gibi ilkeler...
Dürüstlük, güvenilirlik, çalışkanlık, vefa, gibi kişisel özellikler...
Bu evrensel ahlâk değerlerinin örnekleri olarak düşünülebilir.
* * *
Demokratik ülkelerdeki ahlâk anlayışı, nisbeten çoğulcudur:
İktidardan yana olsunlar, olmasınlar, bütün vatandaşları, bütün farklı kimlikleri, eşit kabul eder; en azından böyle kabul ettiğini belirtir...
Evrensel ahlâk değerlerine ve meslek ahlâklarına da saygı duyar.
Otoriter ve totaliter ülkelerdeki ahlâk anlayışı ise tekçi, tekilcidir:
Sadece iktidardan yana olanları eşit vatandaş olarak görür, iktidardan yana olmayanlara düşman muamelesi yapar...
Ne evrensel ahlâk değerlerine ne de meslek ahlâklarına saygı duyar!
* * *
Günümüz dünyasının ve günümüz Türkiye'sinin en önemli sorunu bence ahlâk sorunudur!
